Στον νέο Ποινικό Κώδικα η κοινωφελής εργασία προβλέπεται πλέον, ως κύρια ποινή, σε συγκεκριμένα πλημμελήματα ήσσονος σημασίας, κατά κύριο λόγο. Επίσης, προβλέπεται και ως εναλλακτικός τρόπος έκτισης ποινών για πλημμελήματα που επισύρουν ποινή φυλάκισης μέχρι τρία έτη.
Παρά τη ορθή προσέγγιση του ποινικού νομοθέτη, οι σχετικές προβλέψεις, κινδύνευαν να παραμείνουν κενό γράμμα. Οι περίπλοκες και αμφιλεγόμενες διαδικασίες του θεσμού, καθώς και η ομολογημένη αδυναμία των φορέων του δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης καθιστούσαν την υφιστάμενη νομοθεσία ένα άδειο κέλυφος.
Στο προηγούμενο διάστημα, κατά το οποίο το σχετικό άρθρο του Π.Κ. είχε τεθεί σε αναστολή, επιδιώξαμε να αξιοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, ώστε να ενσωματώσουμε στο θεσμό τις βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες εφαρμόζονται στα πιο προηγμένα συστήματα της Ευρώπης. Να αναζητήσουμε και να κινητοποιήσουμε πόρους και να σχεδιάσουμε σύγχρονα εργαλεία, προκειμένου οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες να μπορέσουν να ανταποκριθούν στον ρόλο και την αποστολή τους.
Μετά από μακρά συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς, τα εμπλεκόμενα Υπουργεία και τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει ήδη ολοκληρωθεί η σύνταξη της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ώστε στο δικαστικό έτος που μόλις ξεκινά, η κοινωφελής εργασία ως κύρια η εναλλακτική ποινή να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή και να εφαρμοστεί με ενσωματωμένες τις αναγκαίες καινοτομίες που καθιστούν τον θεσμό αξιόπιστο, λειτουργικό και αποτελεσματικό.
Ειδικότερα, με το νέο πλαίσιο που θεσπίζεται, η κοινωφελής εργασία επεκτείνεται σε όλο τον δημόσιο τομέα και συγχρόνως ανοίγεται στην κοινωνία των πολιτών, καλλιεργώντας έτι περαιτέρω το αίσθημα της κοινωνικής προσφοράς. Παράλληλα, διασφαλίζεται η αντικειμενική και με αξιολογικά κριτήρια επιλογή του φορέα και του είδους της παρεχόμενης κοινωνικής εργασίας με σεβασμό των δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας του καταδικασθέντος. Ταυτόχρονα καθιερώνεται η λειτουργία πρότυπης ψηφιακής πλατφόρμας για την παρακολούθηση και την συλλογή χρήσιμων στοιχείων. Επιπλέον, αναβαθμίζεται ο ρόλος της Υπηρεσίας Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής μέσω προγράμματος εκπαίδευσης και εποπτείας των επιμελητών κοινωνικής αρωγής με σκοπό την υιοθέτηση ενιαίων διαδικασιών και την αξιολόγηση του έργου που πραγματοποιείται. Τέλος, διασφαλίζεται περαιτέρω η ορθή λειτουργία του θεσμού μέσω της συγκρότησης διαρκούς επιτροπής παρακολούθησης, στην οποία προΐσταται εισαγγελικός λειτουργός.
Με την εκ νέου οργάνωση του θεσμού της παροχής κοινωφελούς εργασίας, με συνέπεια και σεβασμό στη νομιμότητα, αλλά και με διαφάνεια και λογοδοσία στην κοινότητα, επιδιώκουμε να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη στην κοινωνία και να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία του θεσμού, η οποία αποτελεί βασικό όρο για την αποτελεσματικότητα του.